Hij was wiskundeleraar. Werken in het profvoetbal had hij al uit zijn hoofd gezet. Totdat Ralf Rangnick belde en het leven van Thomas Letsch op zijn kop stond. Bij het RB Salzburg ging er een wereld open voor de Duitser, waarna hij afgelopen zomer bij Vitesse neerstreek. Wie is Thomas Letsch (52) eigenlijk? FCUpdate.nl sprak de architect achter de huidige verrassing van de Eredivisie. "Je kunt een stijl niet zomaar kopiëren en projecteren op een club."

Letsch heeft tot nu toe alle reden tot lachen. 'Zijn' Vitesse verbaast vriend en vijand. De Arnhemmers waren ondanks een 2-1 nederlaag dominant in de ArenA en versloegen PSV voor het eerst in de historie in GelreDome. Maar belangrijker: het veldspel van de Arnhemmers is zo nu en dan een lust voor het oog. 'Moeilijke jongens' als Oussama Tannane en Riechedly Bazoer zijn bij Vitesse bezig aan hun wederopstanding. En er breken met Daan Huisman, Enzo Cornelisse en Million Manhoef weer grote talenten door uit de eigen opleiding. Als we Letsch treffen op de trainingsaccommodatie van Papendal, oogt hij dan ook ontspannen.

Had u ooit gedacht dat u trainer zou worden in Nederland?

Letsch: "Nee. Toen ik zo'n tien jaar geleden naar Lissabon vertrok om daar wiskundeleraar te worden, had ik het werken in het profvoetbal eigenlijk al uit mijn hoofd gezet. Die keuze was trouwens weloverwogen gemaakt. Het werken in Portugal was een prachtige kans en een leuk avontuur. Werken in een ander land, met een andere cultuur en een mooie omgeving. Daar heb ik van genoten."

Hoe kwam u daar terecht?

"Ik was trainer op het hoogste amateurniveau in Duitsland, bij SG Sonnenhof Großaspach. Daar was ik succesvol en er leken wat mogelijkheden om in het profvoetbal aan de slag te gaan. Maar dat werd nooit heel concreet. Toen de kans voorbijkwam om wiskundeleraar in Lissabon te worden, heb ik die gegrepen. Mijn vrouw is van oorsprong Ecuadoraans en heeft op verschillende plaatsen gewoond. Daardoor was ze niet heel gehecht aan haar omgeving en zijn we die kant op gegaan."

Uit uw comfortzone, dus.

"Zo kun je het wel noemen, ja. Het heeft mijn leven veranderd."

{image[341597][right-half][]}Op welke manier precies?

"Ik ben opgegroeid in de omgeving van Stuttgart. In Esslingen, dat ligt in Zuid-Duitsland. Daar is het heel normaal dat je er opgroeit en je er je hele leven blijft wonen. De mensen daar zijn gehecht aan hun omgeving. Lange tijd heb ik ook zo gedacht. De mentaliteit is: werken, geld verdienen en een huis kopen. Of zoals wij het in het Duits zeggen: 'Schaffe, Schaffe, Häusle baue'. Maar toen ik midden twintig was, wilde ik graag in het profvoetbal werken. Daardoor heb ik inmiddels al veel van de wereld gezien. Ik voel mij nu dus meer een Europeaan. Maar als ik met mijn moeder praat, hoor je het accent nog steeds. Dat gaat er niet uit."

Hoe ontstond uw liefde voor voetbal?

"Mijn eerste cadeau dat ik kreeg, was een bal. We speelden er overal mee. Uit school was het snel huiswerk maken en dan voetballen. Het spelletje is altijd onderdeel geweest van mijn leven."

Toch verliet u de voetbalwereld voor een baan als wiskundeleraar. Waarom?

"Ik zeg altijd dat je alleen de volgende stap in je leven kan zetten als je risico's neemt. Dan leer je nieuwe dingen in het leven. Ik had het ook gewoon heel goed in Lissabon. Ik was verzekerd van een baan voor het leven en een goed pensioen. Beter kon eigenlijk niet."

Maar even later hing Ralf Rangnick ineens aan de lijn.

"Dat verraste mij, maar ik was ook vereerd. Rangnick woonde dicht bij SG Sonnenhof Großaspach, de club waar ik eerder trainer was. Hij had veel goede dingen over mij gehoord en bovendien had Rangnick mensen in zijn netwerk die mij ook goed kenden. Toen we in gesprek raakten, wist ik al snel zeker dat ik de baan wilde hebben. Ralf is er heel goed in om mensen te overtuigen. Zo werd ik hoofd jeugdopleiding bij RB Salzburg, al wilde de school mij niet zo makkelijk laten gaan. Hoewel ze mij de stap gunden, had ik net een nieuw contract getekend. Moest Rangnick met een school om tafel in plaats van met een speler of club. Haha."

U werkte drie jaar bij RB Salzburg. Hoe heeft het uw kijk op voetbal veranderd?

"De filosofieën van mij en Rangnick kwamen voor zeventig tot tachtig procent overeen, maar hij ging nog verder. Door mijn tijd bij Salzburg heb ik mij verder kunnen ontwikkelen als trainer. Die club is van grote invloed geweest op mijn filosofie, maar die moet je constant blijven ontwikkelen. Want het voetbal evolueert. Het is geen geheim dat het spel van zowel Leipzig als Salzburg gericht is op de fase waarin de tegenstander de bal heeft. De Nederlanders hebben dat ook gedaan in de jaren zeventig, met het Totaalvoetbal. We kwamen er al snel achter dat onze werkwijze goed uit de verf kwam. Jullie hebben het in 2014 met eigen ogen kunnen zien. Toen maakte de wereld kennis met het spel van Salzburg. Ajax had geen schijn van kans (6-1 over twee duels in de Europa League, red.)."

Die speelwijze is nog altijd populair.

"Dat is een onderdeel van het voetbal. In de jaren zeventig wilde iedereen jullie Totaalvoetbal spelen en tien jaar geleden was het Tiki Taka van FC Barcelona en Spanje populair. Toen dacht iedereen dat je zonder een echte spits moest spelen. Maar dat wil niet zeggen dat het de enige wegen naar succes zijn. Nu wil iedereen met volle druk vooruit spelen, zoals Liverpool."

Dat wil Vitesse ook, toch?

"Je kunt stijlen niet zomaar kopiëren en projecteren op een club. Je moet kijken naar welke spelers je hebt en bij wat voor club je werkt. Wij hebben onze eigen ideeën gemixt met de denkwijze van Vitesse. We willen aanvallen en niet de fouten van de tegenstander afwachten. Op bepaalde delen van het veld moeten we de tegenstander opjagen. Als je dan de bal verovert, is de kans groot de je een doelpunt maakt. De bal hebben is niet het belangrijkste. Je kan wel zeventig procent balbezit hebben, maar als je geen kansen creëert, win je geen wedstrijden."

{image[340898][left-half][]}Hoe dachten de spelers daar begin juli over?

"Die stonden enorm open voor mijn ideeën. Ze hadden er een goed gevoel over en kregen de speelwijze bovendien snel onder controle. Het werkte ook mee dat we goede resultaten boekten in oefenwedstrijden, daardoor raakten de spelers overtuigd. Vooral zij moeten achter de manier van spelen staan, want zij moeten het uitvoeren. En je ziet nu dat het team zich er lekker bij voelt. Het maakt ze niet uit of we tegen Ajax of Sparta spelen. Ze geloven dat dit de weg naar succes is. Daar ben ik trots op. Alleen als iedereen erachter staat, kun je tot deze prestaties komen."

Ontslagen

U werd zowel bij Austria Wien als Erzgebirge Aue ontslagen. Waarom lukte het daar niet?

"Iedere club is anders. In 2017 wilde ik heel graag op eigen benen staan. En toen kwam Aue. We hadden driekwartier gepraat op het vliegveld en kwamen tot een akkoord. Maar de club had geen idee van mij en ik ook niet van hen. Na twee dagen kwamen we er al achter dat het een mismatch was en even later was het klaar. Bij Austria Wien was de clubleiding niet overtuigd van mijn idee. Terwijl we op het moment van mijn ontslag derde stonden en RB Salzburg en LASK Linz simpelweg te sterk waren. Austria Wien is een traditionele club, dus ik was de verkeerde persoon op de verkeerde plaats. Ik heb daar geleerd dat iedereen achter je idee moet staan."

Die lessen nam u dus mee naar uw eerste gesprek in Arnhem.

"Van iedere situatie in je leven leer je en neem je ervaringen mee. Die helpen je verder. Bij Vitesse was het eerste gevoel direct goed. Johannes en ik kenden elkaar al een klein beetje van de periode bij Red Bull, dus na een half uurtje verder kennis maken, ging het direct zo'n drie uur over voetbal. Toen kwamen we er al gauw achter dat we precies hetzelfde denken. Ook de clubleiding staat achter mijn idee en wil met Vitesse dezelfde richting op in de toekomst. Het is hier dus anders dan bij Austria Wien en Aue. Na het eerste gesprek dacht ik: 'dit is een prachtige uitdaging, hier wil ik werken. Een mooie club in een competitie van een goed niveau'."

Hoe bevalt het leven in Arnhem?

"Arnhem is een mooie stad om in te leven. Wel ben ik er alleen. Mijn vrouw en dochter wonen nog in Salzburg. Daar hebben we het uitgebreid over gehad toen ik de kans kreeg bij Vitesse. In de voetballerij kan een avontuur soms zo afgelopen zijn, dus het leek ons goed dat zij daar bleven. Zo halen we onze dochter niet uit haar comfortzone en kan ze in Oostenrijk naar school blijven gaan, dicht bij haar vrienden. Door corona is het nu moeilijk om ze te zien, maar het is nu eenmaal onderdeel van het leven. Iedere dag ontbijten we samen via FaceTime en bespreken we de dag. Dat doen we 's avonds dan opnieuw. Het is niet hetzelfde, maar het is iets."

Het stelt uw familie dan vast gerust dat spelers als Riechedly Bazoer en Oussama Tannane uw werkwijze loven. Waarom, denkt u?

"Voor mij is niet alleen de voetballer, maar ook de persoon daarachter belangrijk. Ik wil weten hoe de spelers zich voelen, wat er in hen omgaat. Ik probeer midden in de groep te staan, maar op bepaalde momenten moet je ook de baas zijn. Want ik blijf de trainer. De kunst is om daar een balans in te vinden. De assistenten zijn daar net zo belangrijk in. Iedereen is onderdeel van het goede gevoel dat leeft in de groep."

Waarmee bent u aan het eind van het seizoen tevreden?

"Als we kampioen worden en de beker winnen, haha. Nee, ik ben tevreden als we er alles uit hebben gehaald wat mogelijk is. Daar hang ik geen positie op de ranglijst aan. Spelen op de manier hoe we dat voor ogen hebben, is het belangrijkste. Dan kunnen we onze doelen bereiken en hopelijk volgend jaar Europees voetbal spelen."

Tot slot: hoe kijkt u terug op het jaar 2020?

"Met gemengde gevoelens. Op voetbalgebied ben ik heel blij. Ik heb een mooie kans gekregen bij Vitesse en geniet van iedere dag hier. Buiten het voetbal is het een vreemd jaar. Er speelt zich een crisis af, die voor het eerst in mijn leven zo'n grote impact heeft. Ik hoop dat we het virus snel onder controle krijgen. Door deze crisis krijg je het besef dat je van iedere dag moet genieten. We hebben nu gemerkt dat ons leven heel erg goed is, met alles wat we hebben en hoe belangrijk vrienden en familie zijn. Uiteindelijk is het allerbelangrijkste dat je gezond bent en blijft."

Door: Armon Veeneman

[photo,131427,left,]