De KNVB lanceerde eind 2018 de veranderagenda voor de Eredivisie, met daarop een aantal veranderingen die het Nederlandse voetbal naar een hoger niveau moest tillen. Wat is er allemaal veranderd en is het positief uitgepakt? FCUpdate.nl zoomt in deel II in op de gevolgen van de veranderagenda, te beginnen op het onderwerp: de nieuwe gelijke wedstrijdcondities.

Voor je gaat lezen

Veranderagenda-punt: Creëren van gelijke wedstrijdcondities: natuurgras in plaats van kunstgras.

Aan het woord komen: Tom Hiariej en Glenn Bijl (spelers FC Emmen), Frank van Mosselveld (algemeen directeur RKC Waalwijk), Henk de Jong (trainer SC Cambuur), Evgeniy Levchenko (Voorzitter Verening van contractspelers).

AVBV = Vergadering die twee keer per jaar plaatsvindt en waar de KNVB en de clubs plannen voorleggen voor de ontwikkeling van het Nederlandse voetbal.

Bondsvergadering = Vergadering die twee keer per jaar plaatsvindt. Vaak een week na de AVBV, in de bondsvergadering worden de definitieve plannen gepresenteerd. Amateur en betaald voetbal komen hier bijeen en moeten samen tot overeenstemming komen. Deze plannen worden hier besloten.

ECV = Eredivisie Commanditaire Vennootschap. Het orgaan waarin alle Eredivisie-clubs zich verenigd hebben.

Elk jaar presenteert de KNVB in overleg met de clubs een aantal punten in de algemene ledenvergadering betaald voetbal, met als doel verdere ontwikkeling en verbetering van de kwaliteit van de Eredivisie en Eerste Divisie. Bij deze vergadering zijn alle afgevaardigden van de betaald voetbalclubs in Nederland en uiteraard de KNVB zelf aanwezig. In de periode daarvoor gaat de bond langs de betaald voetbalclubs in Nederland om problemen en behoeftes uit het werkveld op te halen, zo ook in 2019.

Veranderagenda deel I: gevolgen van de nieuwe competitie-opzet

Rol KNVB

De punten van de veranderagenda worden door de KNVB in samenspraak met de clubs in Nederland op de agenda gezet. Op de AVBV worden de plannen voorgelegd, waarna deze door de clubs goedgekeurd moeten worden. Deze plannen dienen ter verbetering van het Nederlands voetbal. Van de KNVB wordt verwacht dat zij allerlei plannen ophalen bij de voetbalclubs. Daar maken zij een voorstel van, die moet bijdragen aan de verbetering van de kwaliteit van het voetbal. De KNVB verzint die plannen dus niet zelf, maar krijgt vanuit de voetbalclubs adviezen om bepaald beleid te maken. De clubs en de KNVB zijn constant in overleg over het maken van deze plannen. 

Misschien wel het grootste punt uit de recent gevoerde discussies, zijn de gelijke wedstrijdcondities. Nog altijd spelen zes van de achttien Eredivisie-clubs op kunstgras en dat zorgt voor de nodige frustraties in Nederland. Spelers verafschuwen het spelen op nepgras en klagen over de fysieke ongemakken die hieruit voortkomen. In 2018 schreef de Eredivisie: 'clubs in de Eredivisie - die hun wedstrijden nu op een kunstgrasveld spelen - wordt aangemoedigd om over te stappen op natuurgras en/of hybridevelden. Clubs die hun wedstrijden op natuurgras spelen, ontvangen een extra bijdrage van maximaal 350.000 euro voor het veldmanagement'.

De KNVB sprak toen van een advies en wilde de clubs niks verplichten. Waar de KNVB het tien jaar geleden nog stimuleerde om kunstgrasvelden aan te leggen, denken ze daar nu anders over. Samen met de ECV heeft de bond een proactief beleid ingezet om clubs te stimuleren om gebruik te maken van natuurgras. Dat beleid wordt ondersteund door de subsidie van 350.000 euro voor clubs die hun wedstrijden spelen op natuurgras. Dit geldt overigens niet voor de clubs die Europees voetbal spelen: die moeten hun eigen boontjes doppen. 

{image[338486][right-half][]}Spelers zijn duidelijk

Tom Hiariej en Glenn Bijl van FC Emmen trainen dagelijks op het kunstgrasveld en spelen er eens in de twee weken er ook hun thuiswedstrijden op. Met frisse tegenzin, want fan van kunstgras zijn zij niet. "Het moet eruit. Het geeft een hele andere belasting", stelt Bijl. "De bal stuit anders en je beweegt anders. Het hoort niet dat je op zoveel verschillende velden speelt. Elk kunstgras is anders en als alle clubs gewoon een echte grasmat hebben, is het veel eerlijker. Ik zou honderd procent kiezen voor gewoon gras."

Zijn teamgenoot Hiariej is iets minder uitgesproken, maar sluit zich wel aan bij de woorden van zijn collega. "Als ik mag kiezen, is het altijd gras. Ik heb zelf wel altijd last van mijn onderrug, dus ik snap dat andere teams er liever niet op willen spelen." Al plaatst Hiariej ook een kritische noot over het spelen op natuurgras. "Wanneer de weersomstandigheden slecht zijn, heb ik geen problemen met het spelen op kunstgras. Je kunt er altijd lekker op voetballen. We hebben dit seizoen in uitwedstrijden op super slechte velden gespeeld, bijvoorbeeld bij RKC Waalwijk. Dat was echt dramatisch, dus dan heb ik wel liever kunstgras."

Bijl vindt de subsidie een goede zaak van de KNVB, terwijl Hiariej nog een stapje verder denkt en een goede mat zelfs wil verplichten. "Ik denk dat de KNVB een regel in moet stellen waarbij alle clubs gewoon op gras moeten spelen. Vijf of zes clubs hebben kunstgras, dat haalt toch wel het echte voetbal weg", vindt hij.

RKC Waalwijk als voorbeeld

Dat een switch van kunst- naar natuurgras goed mogelijk is, liet RKC Waalwijk in juni 2019 zien. Clubs hebben vaak als 'excuus' dat een natuurgrasveld veel duurder is dan een kunstgrasveld, maar algemeen directeur van RKC Frank van Mosselveld weet dat het meevalt. "Het verschil tussen kunstgras en natuurgras maakt qua kosten niet eens zoveel uit. De eenmalige investering is er natuurlijk altijd, alleen je bent het hetzelfde geld kwijt voor een kunstgrasveld die je over vijf jaar afschrijft, als voor het onderhouden van een natuurgrasveld."

Lees ook: NAC Breda-captain Nacho Monsalve mijdt kunstgras voorlopig na blessure 

VVCS: "Alles draait om de spelers"

De VVCS, vereniging van contractspelers, is ook nauw betrokken bij deze keuzes, omdat zij de belangen voor profvoetballers vertegenwoordigen. Ze zitten regelmatig om tafel met zowel de KNVB als de voetbalclubs over dit probleem. "Vanuit de VVCS zijn wij heel erg bezig met de spelers om het kunstgras uit de Eredivisie en Eerste Divisie te krijgen. In onze optiek is het gewoon competitievervalsing en we zijn er absoluut op tegen", was voorzitter en oud-prof Evgeniy Levchenko duidelijk. Dat de KNVB een subsidieregeling in werking heeft gebracht, vindt Levchenko een goede zaak, maar daarmee is hij nog niet tevreden. "In de ideale situatie hopen wij dat de KNVB nog harder optreedt. Dan bedoel ik bijvoorbeeld reglementair optreden. Op dit moment is de bond niet bij machte om de situatie zomaar te veranderen. Die 350.000 euro is een goed bedrag, maar mag wat mij betreft nog wat hoger. Als je op het hoogste niveau speelt, moet je af van het kunstgras."

Hybride grasmat

SC Cambuur pendelde de laatste jaren tussen de Eredivisie en Eerste Divisie in, maar heeft besloten om in het nieuwe te bouwen stadion - dat over anderhalf jaar klaar moet zijn - een splinternieuwe hybride grasmat komt. Die bestaat voor 95% uit echt gras en dat is een flinke stap in de goede richting, vindt ook trainer Henk de Jong. "Ik snap honderd procent dat de KNVB naar alleen maar gras wil. Ik heb beide meegemaakt, zowel normaal gras als kunstgras en het is een groot verschil. De KNVB moet de clubs zoveel mogelijk ondersteunen, die subsidies zijn een goede stap." 

Volgens De Jong is het niet alleen goed voor de ontwikkelingen in de nationale competities, ook internationaal dragen natuurgrasvelden bij aan de ontwikkeling van het Nederlands voetbal. "Als je ook naar de rest van de wereld kijkt en je wilt weer mee doen met de internationale top, moet je naar gewoon gras. We zijn weer goed op weg, maar daar hoort dit ook bij." Zeker op het hoogste niveau zou een kunstgrasveld niet meer moeten mogen. "In de Eredivisie vind ik het competitievervalsing, in onze competitie ligt dat anders omdat er nog zoveel clubs zijn met een kunstgrasveld. Het zal nooit helemaal gelijk zijn, maar je moet er wel naar streven."

Eigenlijk is iedereen het er wel over eens dat kunstgras niet in de hoogste afdeling van het Nederlandse voetbal thuishoort, toch blijft de discussie vooral vanwege de financiën nog altijd bestaan. Zeker omdat juist daarom moeilijk is om regelgeving te maken, die door alle clubs wordt gedragen. Maar dat het spelen op natuurgras een hoofdzaak is, blijkt nog maar eens uit bovenstaand verhaal. Om de aansluiting met de internationale topcompetities vast te houden, dient Nederland ook kunstgras te mijden. Al was het alleen al voor de fitheid van de spelers.

Door: Daan Wijma

NB: Over de rol, invloeden en zienswijze van de KNVB is Art Langeler geïnterviewd, maar hij wenste niet geciteerd te worden